روغن کرچک روغنی کاملاً طبیعی است که به روش پرس سرد از دانههای کرچک استخراج شده است. ظاهر روغن کرچک زرد رنگ بوده و غلظت آن بیشتر از سایر روغنهای گیاهی است (غلظتی بیش از روغن زیتون و کمتر از عسل دارد). همین مورد استفاده از روغن کرچک را برای پوست و مو کمی دشوار میکند.
ماده اصلی روغن کرچک اسید ریسینولئیک است، نوعی اسید چرب که خواص ضد التهابی دارد. روغن کرچک معمولاً بیبو و تقریباً بیمزه است، اگرچه برخی از کاربران طعم آن را دوست ندارند. در بازارهای داخلی انواع روغن کرچک به دو نوع خوراکی و آرایشی تقسیم بندی میشود که نوع آرایشی آن معمولا ارزانتر بوده و سنتزی است. روغن خالص میتواند به صورت خوراکی یا موضعی به عنوان یک ملین، بهبود دهنده آرتریت، مراقبت از پوست و مو و القای زایمان مورد استفاده قرار گیرد. در برخی منابع از این روغن با نام روغن بید انجیر نیز یاد شده است.
این روغن در برخی کشورها از جمله هند، پاکستان و نپال به عنوان نگهدارنده مواد غذایی نیز استفاده میشود. روغن کرچک دارای خواص ضد باکتری و ضد التهابی طبیعی است. در حال حاضر از این روغن در بسیاری از صنایع از جمله ساخت صابون و شویندهها، مواد آرایشی و بهداشتی، شرکتهای داروسازی و … مورد استفاده قرار میگیرد.
با این حال، تحقیقات در مورد بسیاری از کاربردهای بالقوه روغن کرچک محدود است. این مقاله به فواید پیشنهادی و همچنین عوارض جانبی احتمالی، اقدامات احتیاطی، تداخلات و مقدار مصرف میپردازد.
خواص خوراکی روغن کرچک
مطالب اینترنتی را که بخوانیم پر از متنهایی است که تأکید دارد روغن کرچک کاربردهای زیادی برای سلامتی دارد، از سردرد گرفته تا دردهای قاعدگی. اما تحقیقات علمی در مورد فواید بالقوه روغن کرچک محدود است. علاوه بر این، نتایج مطالعه در مورد اثرات روغن کرچک بسیار متناقض است. روغن کرچک خالص فواید درمانی زیادی دارد که این خواص به دو بخش خوراکی و آرایشی و بهداشتی دستهبندی میشود. از جمله خواص خوراکی روغن کرچک خالص میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
برای لاغری
مصرف روغن کرچک به صورت خوراکی علاوه بر ایجاد لینت مزاج، باعث پاکسازی روده ها و کاهش اشتها شده و به کاهش وزن و لاغری کمک میکند. هرچند تاکید میشود به علت عوارض احتمالی مصرف خوراکی روغن کرچک مانند ایجاد حس تهوع، حتما با تجویز پزشک انجام شود.
برای القای زایمان
در اواخر دوران بارداری در صورتی که ماما در مورد سلامتی شما یا نوزاد نگران باشد، ممکن است به جای انتظار برای شروع طبیعی زایمان، از داروها یا روشی استفاده کند تا این فرآیند زودتر آغاز شود. به این کار القای زایمان، زایمان القایی یا اینداکشن میگویند. مدت هاست ادعا شده است که روغن کرچک میتواند باعث زایمان شود. اما مطالعاتی که این ادعا را بررسی میکنند، نتایج متفاوتی را نشان دادهاند.
در یک مطالعه مشاهدهای و گذشته نگر که به استفاده از روغن کرچک برای القاء یا شروع زایمان پرداخته است، زنانی که از روغن کرچک استفاده کردند احتمال بیشتری برای زایمان در عرض ۲۴ ساعت نشان دادهاند. این مطالعه در طول ۵ سال انجام شده و شامل زنان باردار بین ۴۰ تا ۴۱ هفته بارداری بوده است.
مطالعه دیگری شامل ۶۱۲ زن بود که بارداری آنها بیش از ۴۰ هفته طول کشید. از این تعداد ۲۰۵ زن برای القای زایمان روغن کرچک دریافت کردند. محققان این مطالعه دریافتند که زمان تولد تفاوت معنی داری بین کسانی که روغن مصرف کردهاند و کسانی که روغن مصرف نکردهاند ندارد.
برای خرید روغن پس از اصلاح کلیک کنید.
برای یبوست
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از روغن کرچک را به عنوان یک ملین محرک تأیید کرده است. مصرف خوراکی روغن کرچک اغلب برای درمان یبوست یا برای پاکسازی رودهها قبل از جراحیهای خاص کاربرد دارد. تصور میشود که اسید ریسینولئیک که ماده مؤثرهی روغن کرچک است، مسئول خواص ملین این روغن است. روغن کرچک پس از هضم به اسید ریسینولئیک تجزیه میشود و رودهها را تحریک میکند. برای بهبود یبوست نصف قاشق چایخوری از روغن کرچک را با یک قاشق غذاخوری روغن زیتون یا آب ترکیب کرده و میل کنید.
برای آرتروز
برای استفاده بالقوه در تسکین علائم مرتبط با آرتروز زانو مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مطالعه، مردان و زنان بالای ۴۰ سال مبتلا به استئوآرتریت زانو، سه بار در روز به مدت چهار هفته، کپسولهای حاوی روغن کرچک یا دیکلوفناک سدیم (یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی) مصرف کردند.
نتایج نشان داد که هر دو درمان در تسکین درد همراه با استئوآرتریت مؤثر بودند. در گروه دیکلوفناک سدیم، ۹۰٪ از شرکتکنندگان بهبود قابل توجهی در سطح درد نشان دادند، در حالی که ۹۲٪ از گروه روغن کرچک نیز بهبود قابل توجهی در درد مرتبط با آرتریت نشان دادند. نویسندگان مطالعه خاطرنشان کردند که این یافتهها مهم بودند زیرا هیچ عارضه جانبی با استفاده از آن مرتبط نبود. اما در گروه دیکلوفناک سدیم، حدود ۲۰ درصد از شرکتکنندگان از گاستریت خفیف و ۴ درصد از شرکتکنندگان از بثورات پوستی شکایت داشتند.
علاوه بر موارد فوق در بعضی منابع از خواص خوراکی این روغن برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن و پاکسازی رودهها قبل از جراحی نیز یاد شده است.
ازجمله خواص آرایشی و بهداشتی روغن نیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
خواص روغن کرچک برای مو
مشهور است که استفاده از ان برای مو و رشد و حالت دهی ریش و سبیل دارای خواص فراوانی است و سبب بهبود رشد مو و ابرو و ضخیمتر شدن مو و ابرو نیز میشود. بخش بزرگی از این روغن را اسیدهای چرب و ویتأمین E تشکیل داده که برای سلامت و رشد مو بسیار مفید هستند. این روغن میتواند در بهبود مشکلات مو، ریزش مو، شوره مو، خشکی مو، موخوره و … نقشی مهم را ایفا کند. علی رغم اینکه تا به امروز تحقیقات علمی محکمی مبنی بر اینکه روغن کرچک میتواند رشد مو را تحریک کند وجود ندارد، با این حال تحقیقات اولیه نشان داده است که ممکن است ظاهر مو را با افزایش درخشندگی آن بهبود بخشد. احتمالاً به همین دلیل است که برخی از افراد از این روغن به عنوان نرمکننده مو استفاده میکنند و برخی دیگر از آن برای پیشگیری یا درمان شوره سر استفاده میکنند.
روش استفاده روغن کرچک مو
پنج تا ده قطره از روغن را روی پوست محل رویش مو و ریشهها مالیده و به آرامی با نوک انگشت خود ماساژ دهید تا گردش خون در زیر پوستسر افزایش پیدا کرده و فولیکولهای مو را تقویت کند. این روغن بهتر است حداقل یک ساعت روی مو بماند. بهترین زمان استفاده برای رشد مو، مژه و ابرو قبل از خواب است.
برای مژه
استفاده از آن بر روی مژهها باید به گونهای باشد که ریشه مژه به این روغن آغشته شود. همین امر موجب سختی استفاده ازین روغن میشود. بهتر است مقدار کافی از این روغن را به وسیله گوش پاک کن یا براش مژه به مژهها بزنید و مراقب باشید در حین استفاده داخل چشم نشود.
برای ابرو
استفاده منظم از آن بر روی ریشه مو و ابرو باعث آبرسانی به موها و ابرو، نرم شدن مو و ابرو، و جلوگیری از خشکی پوست سر و ایجاد شوره مو و شوره ابرو میشود. علاوه بر خواص روغن کرچک برای رشد و تقویت ابرو، این روغن با ترکیبات فعال خود سبب حالت دهی ابرو نیز میشود.
خواص روغن کرچک برای پوست
برخی از افراد از آن برای بهبود چین و چروک، بهبود لک صورت و بهبود خشکی پوست استفاده میکنند. به روغن کرچک و سایر مرطوبکنندههای طبیعی، انسدادی گفته میشود که مانعی بر روی پوست ایجاد میکنند که رطوبت را مسدود کرده و از خشکی پوست جلوگیری میکند.
با این حال، در حالی که خواص اغلب روغنهای گیاهی برای پوست به خوبی مورد بررسی قرار گرفتهاند، روغن کرچک چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. این بدان معنی است که هرگونه فواید پوستی آن هنوز از نظر علمی کاملاً ثابت نشده است .
با این حال برخی از مهمترین خواص ذکر شده برای روغن کرچک برای پوست در کتب طب سنتی به شرح زیر است:
* چین و چروک پوست
این روغن حاوی آنتیاکسیدانهایی است که با رادیکالهای آزاد بدن شما مقابله میکنند. رادیکالهای آزاد مسئول تسریع روند پیری هستند و باعث میشوند چین و چروکها زودتر ظاهر شوند.
* برای آکنه
استفاده از این روغن برای آکنههایی که در اثر آلودگی پوستی و اختلالات هورمونی به وجود نیامده باشند مفید است. با خواص آنتی باکتریال خود موجب شفافیت پوست و بهبود جوشهای پوستی خواهد شد. در کنار مصرف روغن کرچک برای آکنههای پوستی میتوانید از روغن درخت چای نیز بهره ببرید.
* مرطوبکننده پوست
روغن کرچک با ایجاد یک لایه محافظ بر روی پوست از تبخیر رطوبت جلوگیری کرده و با دارابودن اسیدهای چرب مفید، خشکی پوست را بهبود میبخشد.
برای خرید روغن تقویت کننده ناخن کلیک کنید.
* بهبود خشکی لبها
روغن کرچک در بسیاری از مواد اولیه آرایشی ورژلبها وجود دارد. چرب کردن لب با این روغن علاوه بر بهبود خشکی، موجب براقی و ترمیم ترکهای لب نیز خواهد شد.
* ترک و خشکی کف پا
به مدت چهل شب، قبل از خواب پاشنه و قسمتهای خشک کف پا را به روغن کرچک آغشته نموده و سه الی پنج دقیقه ماساژدهید تا از خواص آن در بهبود خشکی کف پا بهرهمند شوید.
* تقویت ناخن و کاهش شکنندگی
برای تقویت ناخن علاوه بر کاهش استفاده از لاک و مواد شیمیایی بر روی ناخن، هرشب پس از تمیز نمودن کامل ناخن، دو تا سه قطره از آن را بر روی تمام سطح ناخن و پوست اطراف ماساژ دهید. توجه داشته باشید که بافت ناخن برخلاف بافت پوست، تنها مقدار کمی را به خود جذب میکند.
برای بهبود زخم
روغن کرچک را روی زخمهای باز استفاده نکنید! این روغن خشکی محل زخم را ترمیم کرده و به روند بهبود زخم و عفونت قارچی کمک میکند. علاوه بر این، استفاده ازین روغن میتواند رشد بافت پوست را تحریک کند و موجب بهبود زخم بستر و کاهش عفونتهای پوستی شود.
علاوه بر موارد فوق در برخی منابع از خواص آن در بهبود آفتاب سوختگی و بهبود لکهای صورت نام برده شده است.
بیشتر بخوانید : بهترین روغن برای رفع چین و چروک صورت
عوارض جانبی روغن کرچک چیست؟
مصرف خوراکی آن ممکن است برای همه مناسب نباشد و در هنگام استفاده از آن باید اقدامات احتیاطی انجام داد. توصیه میشود افرادی که باردار هستند از مصرف خودداری کنند، زیرا ممکن است باعث انقباضات زودرس شود. تحقیقات کافی برای دانستن اینکه آیا برای افرادی که در دوران شیردهی هستند بیخطر است یا خیر وجود ندارد. به همین دلیل، قبل از استفاده از آن باید با پزشک خود مشورت کنید. همچنین والدین باید قبل از دادن این روغن به فرزندان خود با پزشک اطفال خود مشورت کنند.
ریسینی یک سم قوی است که از بخشی از ضایعات و کنجاله کرچک تولید شده در هنگام روغنگیری از دانه کرچک به دست میآید. ریسین در پوسته دانه وجود دارد و در فرآیند تولید روغن دور ریخته میشود. این بدان معنی است که راه خود را به محصول نهایی باز نمیکند. در حالت کلی عوارض جانبی رایج مصرف خوراکی این روغن شامل موارد زیر است:
حالت تهوع
استفراغ
درد یا پری شکم
تشنگی
سرگیجه
اسهال
تحریک مقعد
بیخوابی
در برخی تحقیقات نیز ایجاد بثورات پس از استفاده از این روغن بر روی پوست گزارش شده است.
چه مقدار روغن کرچک مصرف کنم؟
همیشه قبل از مصرف مکمل با پزشک متخصص صحبت کنید تا مطمئن شوید که مکمل و دوز برای نیازهای فردی شما مناسب است. در مردان بالغ، دوز مناسب آن زمانی که به عنوان ملین استفاده میشود، ۱۵ تا ۶۰ میلی لیتر در روز است. با این حال، این محدوده ممکن است برای همه مناسب نباشد و نظر نهایی پزشک مهم است.
نحوه نگهداری روغن
در جای خشک و خنک نگهداری کنید. همچنین این روغن باید از نور مستقیم خورشید دور نگه داشته شود.
همچنین بهتر است روغن کرچک و سایر مکملها را دور از دسترس کودکان یا حیوانات خانگی قرار دهید.
داروهای مشابه روغن کرچک
داروها و مکملهای مشابه آن عبارتند از:
کوهوش سیاه: کوهوش سیاه به طور سنتی توسط ماماها برای القای طبیعی زایمان استفاده میشده است. با این حال توصیه میشود که افراد باردار از کوهوش سیاه با احتیاط استفاده کنند و قبل از استفاده با پزشک خود صحبت کنند.
منیزیم: برخی مکملهای منیزیم مانند اکسید منیزیم مانند ملینها عمل میکنند. پس از مصرف منیزیم با کشیدن آب به رودهها به بخش مهمی از تشکیل مدفوع کمک میکند. به دلیل بیخطر بودن آن اغلب به عنوان ملین در محیط بالینی استفاده میشود.
ویتأمین D: ویتأمین D فواید بسیاری برای سلامت انسان از جمله سلامت پوست دارد. مطالعات نشان دادهاند که خشکی پوست با سطوح پایین ویتأمین D در بدن مرتبط است. به همین دلیل تصور میشود که استفاده از مکملهای ویتأمین D آبرسانی پوست را بهبود میبخشد.
هیچ مکملی نباید جایگزین مراقبتهای پزشکی استاندارد شود. همیشه از یک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی به دنبال راهنمایی پزشکی باشید.
بیشتر بخوانید : مدت زمان تاثیر روغن خراطین
آیا روغن کرچک سمی است؟
خیر. روغن کرچک سمی نیست، اگرچه دانه آن میتواند سمی باشد. دانه کرچک حاوی مادهای به نام ریسین است که در صورت دست نخوردن سمی است. با این حال، هنگامی که دانههای کرچک فرآوری میشوند و برای تهیه آن استفاده میشوند، ریسین از بین میرود و در محصول نهایی وجود ندارد.