داخل اغلب سایتهای اینترنتی پُر از مطالبی است که ادعا میکنند با خوردن فلان میوه و خوراکی یا استفاده از ماسکهای گیاهی خاص میتوان زیبایی پوست را چندین پله ارتقا داد. نویسندگان این مطالب برای باورپذیر تر کردن مطلب خود، به توصیههای برخی از هنرپیشهها برای داشتن پوستی زیبا استناد میکنند.
راز زیبایی فلان بازیگر مشهور؛ تا چه حد صحیح؟!
بسیاری از بازیگران (فارغ از توانایی بازیگری) به خاطر چهره و فیزیک زیبا وارد این رشته میشوند. آنها با استخدام آرایشگران حرفهای و به مدد عملهای جراحی زیبایی و گریم های نسبتا سنگین، به عنوان معیارهای زیبایی معرفی میشوند.
در بسیاری از سایتها و مجلات با این بازیگران مصاحبه شده و راز داشتن پوست و موی زیبای آنها پرسیده میشود. جالب اینجاست که تقریبا هیچ کدام از آنها به عملهای جراحی زیبایی و تزریق بوتاکس و ژل و… اشارهای نمیکنند و به جای آن، علت زیبایی خود را صرفا رژیم غذایی خاص و مصرف غذاهای سالم و غیره معرفی میکنند.
خواندن این مصاحبهها نباید این تصور را در خواننده به وجود آوَرد که پاسخ آنها کاملا صحیح است و باید بی هیچ چون و چرایی از رژیم غذایی آنها پیروی کرد.
چه پوستی زیباست؟
قبل از آنکه از زیبایی پوست صحبت کنیم باید مشخص کرد که پوست زیبا و سالم چه مشخصاتی دارد. پاسخ این سوال بیشتر به معیارهای زیبایی که از طریق رسانهها معرفی میشود بستگی دارد. این معیارها در طول زمان متغیر بوده تا جاییکه حتی برخی با دیگری در تضادند! به عنوان مثال در دهه شصت و هفتاد میلادی زنان موطلایی هالیوود را به تسخیر در آورده بودند و به عنوان معیارهای زیبایی شناخته میشدند؛ درحالیکه امروزه از آن معیارهای خاص چندان خبری نیست.
تغییر معیار زیبایی مردان در طول زمان
نباید تصور داشت که تغییر معیارهای زیبایی در طول تاریخ، فقط مختص زنان است.
مرد شهری، بیست سال پیش نیاز داشت تا با تیغ اصلاح کند و کت و شلوار بپوشد تا توانایی مالیاش را نشان دهد. معیارِ خوشتیپی اما امروز تغییر کرده. دیگر دسترسی به حمام و آرایشگاه نشانه توان اقتصادی نیست. امروز مردِ خوشتیپ اوست که دسترسی به ورزش دارد و با ریشِ بلند، طبیعی و خشن به نظر میرسد.
مرد شهری، پنجاه سال پیش به شکم بزرگ خود که ثروت و دسترسی کافی به غذا را به نمایش می گذاشت افتخار میکرد و ابدا فکر کوچک کردن آن به ذهنش خطور نمیکرد. معیار ثروت، اما امروزه تغییر کرده و با رشد کشاورزیِ صنعتی و افزایش جهانی تولید غذا و کاهش آمار گرسنگان، بزرگی شکم بجای نشان دادن دسترسی مناسب به غذا، نشان از عدم رسیدگی به وضعیت ظاهری میدهد!
آیا پوست روشنتر زیباتر است؟
برای برخی افراد بعضی از ویژگی های پوست و مو ملاک زیبایی به شمار میرود. به عنوان مثال برخی بر این باورند که پوست روشنتر، زیباتر و سالمتر است. در این صورت آیا ساکنین کشورهای آفریقایی نسبت به سایرین از سلامت و زیبایی کمتری برخوردارند؟
سالهاست که زنان آفریقایی و سایر زنان رنگین پوست برندهی جایزه زیباترین زن سال و جوایز مشابه میشوند. بنابراین این تصور که پوست روشنتر لزوما سالمتر و زیباتر است صحیح نیست.
آیا پوست سالم لزوما زیباست؟
آیا پوست زیبا لزوما سالم است؟
کلمه “زیبایی” و “سلامت” برای توصیف پوست معمولا در کنار هم بهکار برده میشوند. باید توجه داشت که بسیاری از پوستهای زیبا لزوما سالم نیستند و به کمک آرایشهای غلیظ یا لیفتینگ و تزریق چربی و… فُرم زیبا به خود گرفته اند.
در مقابل بسیاری از پوستها نیز علیرغم سلامت، به علت منطبق نبودن با معیارهای زیبایی، فرم استخوانبندی و… در گروه پوستهای زیبا قرار نمیگیرند. با اینحال باید توجه داشت که حفظ پایدار زیبایی پوست حتما نیاز به حفظ سلامت پوست دارد.
آیا زیبایی انسان منحصرا در زیبایی صورت خلاصه میشود؟
طولِ سَر، حدود یک هفتم قد انسان را تشکیل میدهد. با اینحال گویی اهمیت نقش زیبایی صورت تابع این نسبت نبوده و بر اهمیت زیبایی سایر اعضا سایه افکنده است.
بسیاری از افراد با توجه افراطی به زیبایی صورت خود، اهمیت زیبایی و تناسب اندام را فراموش میکنند. غافل از آنکه برهم خوردن تناسب اندام، زیبایی صورت را نیز به حاشیه میبرد. در مقابل توجه به تناسب اندام، اهمیت زیبا نبودن چهره را بسیار کمرنگ میکند.
آیا زیبایی پوست فقط در گرو مراقبت مناسب از پوست است؟
پاسخ این سوال در گرو پاسخ به سوال زیر است:
آیا میتوان برای کسیکه غلظت خون یا مشکلات کبدی دارد (ولو با مصرف خوراکیهای خاص و استفاده از ماسک های طبیعی و…) پوستی زیبا تصور نمود؟ مسلما پاسخ منفی است.
حفظِ زیبایی و سلامت پایدار پوست حتما باید با اقدامات ریشهای همچون برطرف کردن بیماریها و مشکلاتی که بر سلامت پوست تاثیر میگذارند همراه باشد.
آیا زیبایی پوست من، کاملا در دست من است؟
پاسخ این سوال منفی است. ژنتیک، فُرم استخوانبندی صورت و بسیاری از موارد دیگر که در زیبایی نقش مهمی دارند از اختیار ما خارج است.
به علاوه تعیین محل زندگی نیز (به علت نوع تابش خورشید، رطوبت هوا و دما و…) نقش مهمی در زیبایی چهره دارد که اگرچه از اختیار ما خارج نیست ولی تغییر آن دشوار است.
چه عواملی از زیبایی پوست، کاملا در دست من است؟
پاسخ این سوال، نقش شما در حفظ و ارتقای سلامت پوستتان را مشخص میکند. تغذیه سالم، نگهداری مناسب از پوست و درمان بیماریهای مرتبط با سلامت و زیبایی پوست کاملا در گرو اختیار شماست. در مطلب [……] بهطور کامل به این موارد مهم اشاره شده است.
دیواری را در نظر بگیرید که به علت نشت لوله آب بهکار رفته در آن، ظاهری زشت به خود گرفته است. برای بهبود ظاهر این دیوار چه میکنید؟
با یک سطل رنگ و قلمو سرتاسر آن را رنگ کرده تا علامت نشتی آب را پنهان کنید یا ابتدا با شکافتن دیوار و رفع مشکل لوله آب، سعی در برطرف کردن علت مشکل دیوار میکنید؟
رنگ کردن دیوار اگرچه به سرعت موجب بهبود ظاهر دیوار میشود، پس از مدتی مشکل دوباره خود را نشان داده و نیاز به رنگآمیزی مجدد هست و این رنگ آمیزی باید تا زمان نامحدودی ادامه پیدا کند. در مقابل، اگر مشکل دیوار با رفع مشکل نشت لوله به صورت ریشهای حل شود، با یکبار رنگ آمیزی دیگر نیازی به تکرار آن نیست.
بهبود مشکلات پوست؛ بهبود علایم یا علتها؟
درک مثال بالا به درک ما از راههای بهبود وضعیت ظاهری پوست کمک فراوانی میکند. پوست ما نیز برای بهبود سلامت و زیبایی خود نیاز به رفع ریشه ای مشکلات دارد. به عنوان مثال اگر دور چشم دچار حلقههای تیره شده به جای تلاش برای رفع علایم این مشکل (استفاده موضعی از روشن کنندههای پوست و کرمهای دور چشم و…) باید علت آن (مشکلات احتمالی عملکرد کبد و کلیه) بررسی و برطرف شود؛ وگرنه مشکل همچنان باقی بوده و ما تنها در جهت پنهان کردن آن تلاش کرده ایم!
برای بهبود وضعیت پوست از کجا شروع کنیم؟
تمام اقدامات جهت بهبود زیبایی و سلامت پوست زیرمجموعه یکی از پنج مورد زیر است:
۱) بررسی و رفع مشکلات و بیماریهایی که بر سلامت و زیبایی پوست تاثیر میگذارند.
۲) استفاده از خوراکیهای سالم و موثر بر سلامت پوست
۳) حذف خوراکیهای مضر بر سلامت پوست
۴) حذف اقدامات و عادات آسیبب رسان بر سلامت پوست
۵) اقدامات مراقبتی
در ادامه مطلب، چهار مورد اول بهطور کامل شرح داده میشود.
بیماریهای موثر بر سلامت و زیبایی پوست
اغراق نیست اگر بگوییم که سلامت کبد بیشترین تاثیر را بر سلامت پوست دارد! علت بسیاری از مشکلات پوستی (بد رنگی پوست، آکنه و…) به عملکرد بدِ کبد بر میگردد.
مشکلات هورمونی نیز یکی دیگر از عوامل مهم در عدم زیبایی و سلامت پوست هم در آقایان و هم در بانوان است. این مشکل خود را با جوشها، چروکها، خشکی بیش از حد پوست و حتی ناراحتیهای روانی مانند زودرنجی نشان میدهد.
پیشنهاد ما این است که به طور منظم با انجام آزمایش خون، عملکرد اندامها و غدد حیاتی خود را بررسی کنید. بهطور خلاصه مشکلات زیر برای بهبود مشکلات پوستی باید بررسی شود:
_ بیماریهای کبد و کلیه
_ مشکلات هورمونی
_ کمخونی و غلظت خون
_ یبوست مزاج
نکته ۱: یبوست به عنوان مادر بیماری ها علاوه بر تاثیر منفی بر سلامت بدن، سلامت پوست را مختل میکند.
نکته ۲: درمان غلظت خون با خوراکی هایی همچون انار، کاهو و عناب علاوه بر بهبود آکنه های پوستی، موجب باز شدن رنگ چهره نیز میشود.
استفاده از خوراکیهای سالم و موثر بر سلامت پوست
خوراکیهای طبیعی به دو صورت در دسترس ما هستند: مفرد و ترکیب شده.
خوراکیهای مفرد به میوهها، سبزیجات و سایر خوراکیهای ساده ای گفته میشود که معمولا به تنهایی و به صورت خام مورد استفاده قرار میگیرند. در مقابل، خوراکیهای ترکیب شده شامل غذاها و ترکیباتی مانند سالاد است که علاوه بر مخلوط شدن ممکن است حرارت نیز دیده باشند.
میوهها و سبزیجات موثر بر سلامت و زیبایی پوست
باید توجه داشت که مصرف میوهها باید ترجیحا با شکم خالی و ترجیحا به صورت ترکیب نشده با دیگر خوراکی ها مانند شیر (شیر موز و…) باشد. همچنین میوهها باید در فصل خود مصرف شوند و پس از مصرف آن نیز نباید آب نوشید. فهرست زیر نام مهمترین میوهها و سبزیجات موثر بر سلامت و زیبایی پوست است:
_ انار شیرین
_ به
_ خربزه
_ انجیر
_ زیتون سیاه
_ بادمجان
_ کدو
_ کاسنی
_ خاکشیر
_ کاهو
_ عناب
_ گلاب
خوراکیهای موثر بر سلامت و زیبایی پوست
_ فالوده سیب (سیب رنده شده همراه با گلاب و زعفران و کمی عسل)
_ مخلوط زعفران و میخک (باعث خونرسانی به پوست می شود)
_ گوشت لطیف پرندگان مثل جوجه خروس و بلدرچین
_ آبگوشت گوسفندی یا عصاره گوشت
_ نخودآب با ماهیچه
_ پیاز پرورده در سرکه طبیعی
_ زرده تخم مرغ عسلی
_ مصرف تره با غذا
_ مصرف نمک دریا قبل و بعد از غذا
_ دمکرده انیسون و رازیانه در بانوان
توجه: مصرف روزانه یک استکان دمکرده یا عرق رازیانه با عسل علاوه بر روشن شدن رنگ پوست و زیبایی آن، از یائسگی زودرس و ناباروری پیشگیری میکند. باید توجه داشت که این ترکیب فقط مخصوص بانوان بوده و مصرف آن در عادات ماهیانه ممنوع است.
حذف خوراکیهای مضر بر سلامت و زیبایی پوست
خوراکیهای مضر (مخصوصا اگر با پرخوری همراه شوند) آسیبهای شدیدی به سلامت و زیبایی پوست میزنند. این خوراکیها علاوه بر بدرنگ کردن پوست صورت، موجبات چین و چروک، خالهای اضافه، کک و مک و مشکلات دیگر پوستی را فراهم میآوردند. برخی از خوراکیها و نوشیدنیهای مضر بر سلامت و زیبایی پوست عبارتند از:
_ آب یخ
_ انواع فستفودها
_ سرخکردنیها با روغنهای ناسالم
_ روغنهای مایع و جامد صنعتی
_ گوشت گاو و گوساله، سوسیس و کالباس
_ سس، انواع مایونزها، رب گوجه صنعتی
_ آبلیمو و سرکه های صنعتی
_ مصرف زیاد ماکارونی، لازانیا، انواع کلم
_ چای سیاه، قند و شکر سفید
_ انواع نوشابه و دلستر، نوشیدنیهای الکلی
_ مصرف غذاهای فریز شده، غذاهای مانده
_ کاکائو، نسکافه، قهوه و فرآوردههای آن
_ چیپس و پفک، انواع تُن و کنسروها
_ مصرف زیاد پنیر و کشک
_ مصرف زیاد عدس و ماش
_ مصرف زیاد موز خارجی، چغندر، قارا
_ مصرف زیاد تخم مرغ، قارچ
حذف اقدامات و عادات آسیبرسان بر سلامت و زیبایی پوست
بیشتر ناراحتیهای روحی میتوانند موجب تغییر قوام و شادابی پوست نیز شوند. خستگی و کار زیاد، مصرف دخانیات و… نیز از جمله مواردی است که موجب آسیب پوست و پیری زودرس آن میشوند. فهرست زیر مجموعه اقدامات و عاداتیاست که ترک آن، اثر چشمگیری بر بهبود سلامت و زیبایی پوست دارد:
_ پرخوری (خوردن حتی یک لقمه در هنگام سیری!)
_ نجویدن کافی غذا
_ رژیمهای غذایی نادرست
_ ریزه خواری
_ مصرف غذاهای ناسازگار باهم
_ مصرف سیگار، قلیان و سایر دخانیات
_ مصرف انواع نوشیدنی های الکلی (به علت تاثیرگذاری مستقیم بر عملکرد کبد)
_ استفاده بیش از اندازه از مواد آرایشی و بهداشتی
_ استفاده از مواد آرایشی غیر استاندارد
_ پاک نکردن مواد آرایشی قبل از خواب
_ خواب ناکافی و شب زندهداری زیاد
_ خواب در زمان نادرست (خواب بعدازظهر و…)
_ مصرف خودسرانه دارو
_ خوابیدن روی صورت (دمر خوابیدن)
_ در معرض گرما و سرمای شدید بودن
_ عدم تحرّک کافی
نکته ۱: ترک پرخوری یکی از ملزومات داشتن پوستی زیباست؛ خوردن حتی یک لقمه غذا را در هنگام سیری ترک کنید.
نکته ۲: رژیمهای لاغری نادرست میتوانند تاثیر مخربی بر سلامت پوست و مو بگذارند؛ فراموش نکنید در یک رژیم لاغری اصولی، هیچگاه وعدهی شام حذف نمیشود؛ همچنین در این رژیمها کاهش وزن در مدت زمان کوتاه اتفاق نمیافتد .